به گزارش همشهری آنلاین، روزنامه ایران نوشت: مذاکرات به ایستگاهی رسیده است که امریکا باید تصمیم سیاسی بگیرد و حقوق ایران در رفع کامل و مؤثر تحریم‌ها را همراه با راستی‌آزمایی بپذیرد. علاوه بر اینها، هزینه خروج ایالات متحده از برجام و افزایش بدبینی‌ها باعث شده است تا ایران تضامین لازم را از این کشور برای جلوگیری از بدعهدی مجدد درخواست کند. خواسته‌های معقول ایران باعث شده تا دولت‌های مختلف جهانی نتوانند با آن مخالفت کنند. این موضوع حتی همکاری خوب و قابل توجه چین و روسیه را هم دربر داشته است و این کشورها بارها به حقوق قانونی ایران تأکید داشته‌اند. البته نباید در این مسیر تقویت دیپلماسی دوجانبه ایران و متحدانش را هم فراموش کرد. این مهم از زمان تغییر دولت در کشورمان به جد مورد توجه واقع شده است و نه تنها منجر به همکاری‌های سیاسی بیشتر این کشورها با ایران گشته که حتی نقشی سازنده در افزایش مراودات اقتصادی در شرایط تحریم نیز داشته است.
در همین خصوص یک منبع نزدیک به مذاکرات وین در گفت‌وگوی اختصاصی به خبرنگار روزنامه ایران گفت: اکنون مذاکرات در مرحله‌ای قرار دارد که توافق یا عدم دستیابی به توافق کاملاً به تصمیم‌گیری طرف‌های غربی بستگی دارد. این منبع نزدیک به مذاکرات می‌گوید: در صورتی که طرف‌های غربی در چند موضوع باقیمانده تصمیمات لازم را اتخاذ کنند امکان دستیابی به توافق در مدت زمان کوتاه وجود دارد. اما طرح خواسته‌های غیرواقع بینانه صرفاً به طولانی‌تر شدن روند مذاکرات منجر خواهد شد.
کنگره باید بیانیه سیاسی بدهد
از جمله موضوعاتی که همواره مورد تأکید مقامات ایرانی بوده است مسأله تضمین امریکا در پایبندی این کشور به توافق احتمالی است. ایران پیش‌تر از ضعف ساختاری برجام و نداشتن تضمین در آن متضرر شده است. اما دولت جوبایدن حاضر به دادن تضمین لازم نیست.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه اختصاصی با روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز تصریح کرد که کنگره امریکا باید درخصوص تعهدات واشنگتن در قبال برجام و بازگشت به این توافق هسته‌ای، «بیانیه سیاسی» صادر کند.
فایننشال تایمز گزارش کرد که با ورود مذاکرات وین درباره لغو تحریم‌های یکجانبه علیه ایران به مقطعی حساس، ایران پیشنهاد کرده است که کنگره امریکا در مورد تعهد خود به توافق هسته‌ای با تهران یک «بیانیه سیاسی» ارائه کند. طبق این گزارش، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده است که واشنگتن نتوانسته است به درخواست ایران برای تضمین اینکه هیچ طرفی نتواند توافق هسته‌ای را ترک کند، پاسخ دهد و ایالات متحده یک بار در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ اقدام به ترک برجام کرده است. علاوه بر این، امیرعبداللهیان در مصاحبه خود بار دیگر تصریح کرد که تهران خواهان لغو تمامی تحریم‌هایی است که در دوران ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران وضع شد. وی در این خصوص توضیح داد: «اصولاً، افکار عمومی در ایران نمی‌تواند حرف‌های رئیس یک دولت را به عنوان یک تضمین بپذیرد، چه رسد به امریکا که از برجام خارج شده است.»
طبق آنچه در این گزارش آمده است، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به مذاکره‌کنندگان ارشد ایران گفته است که به طرف‌های غربی پیشنهاد دهند که «حداقل پارلمان‌هایشان یا رؤسای پارلمانی آنها از جمله کنگره امریکا به شکل یک بیانیه سیاسی، تعهدات خود را در قبال این توافق و بازگشت به اجرای برجام اعلام کنند.»
امریکا فاقد ابتکار عمل است
امیرعبداللهیان در ارتباط با تعهدات ایران در قبال برجام توضیح داد که «تعهدات ایران به شفافی یک فرمول ریاضی است. آنچه ما قرار است انجام دهیم و نحوه راستی‌آزمایی این اقدامات از طریق آژانس کاملاً روشن است؛ بنابراین طرف مقابل نمی‌تواند هیچ نگرانی داشته باشد، اما در وهله اول ما درباره تضمین‌ها [مبنی بر اینکه ایالات متحده خارج نمی‌شود] همچنان نگرانیم.»
امیرعبداللهیان با ابراز ناامیدی تهران از موضع واشنگتن گفت: «ما در این مدت با مشکلاتی مواجه هستیم، زیرا طرف مقابل فاقد ابتکار عمل جدی است.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران سپس به موضوع لغو تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت ایران می‌خواهد این مذاکرات به «لغو کامل» تحریم‌ها منجر شود. او گفت، با این حال، چالش اینجاست که دولت بایدن تنها مایل به حذف تحریم‌های اقتصادی است که در دوران ترامپ علیه ایران تحمیل شده است. با اینحال، امیرعبداللهیان در این خصوص گفت: «این چیزی نیست که ما به دنبال آن هستیم. تحریم‌های یکجانبه و ناعادلانه ترامپ علیه شرکت‌های حقیقی و حقوقی در ایران تحت برخی اتهامات، چون برنامه موشکی ایران، موضوعات منطقه‌ای یا حقوق بشری غیرقابل قبول است. این یکی از چالش‌های باقیمانده در میز مذاکرات است.»
امریکای بدعهد؛ اروپای بی عمل
درحالی امریکایی‌ها اکنون فاقد ابتکار عمل هستند که تا پیش از این انتظارات فرابرجامی از ایران هم داشته‌اند. آنها بعد از خروج دونالد ترامپ از برجام خواهان توافقات منطقه‌ای و موشکی شدند و حتی در دولت جوبایدن نیز بر همین مسیر اصرار داشتند. یکی از علت‌های شکست مذاکرات وین یک تا شش که توسط تیم سیدعباس عراقچی پیگیری می‌شد همین خواسته‌های فرابرجامی بود. البته این مهم با قدرت گرفتن دولت سیزدهم و با ابتکار عمل و دست برتر تهران از دستور کار خارج شد و مباحث گفت‌وگو به موضوعات اقدامات مربوط به رفع تحریم و تعهدات امریکا چرخش پیدا کرد.
با این وجود دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان بار دیگر بر این خط قرمز کشورمان در مقابل زیاده خواهی امریکا تأکید کرد. دریابان علی شمخانی در توئیتی همزمان با مذاکرات وین نوشت: «امریکا و اروپا در آزمون اجرای تعهدات‌شان در برجام مردود شدند. اکنون برجام برای ایران در حوزه اقتصادی و رفع تحریم‌ها به پوسته‌ای خالی تبدیل شده است.» وی اضافه کرد: «با امریکای بدعهد و اروپای بی‌عمل هیچ‌گونه مذاکره فرابرجامی صورت نخواهد گرفت.»
توافق نمی‌شود اگر...
همزمان محمد مرندی، مشاور هیأت مذاکره کننده ایران در وین در گفت‌وگو با شبکه المیادین به صراحت اعلام کرد که اگر اروپایی‌ها مطالبات ایران را برآورده نکنند و به توافق هسته‌ای پایبند نباشند، ما نمی‌توانیم توافقی امضا کنیم. وی افزود که اروپایی‌ها و امریکایی‌ها باید بدانند که ایران از خواسته‌های خود عقب‌نشینی نمی‌کند تا توافق هسته‌ای بار دیگر نقض نشود. مرندی خاطرنشان کرد: اگر امریکایی‌ها و اروپایی‌ها انعطاف و عقلانیت نشان دهند، می‌توان مسائل باقی مانده را با سرعت زیاد حل کرد.
وی تأکید کرد: «اظهارات غربی‌ها مبنی بر رسیدن به ۹۸ درصد از تفاهمات عجیب است. اگر توافق هسته‌ای برداشت تحریم‌ها را تضمین نکند و از برداشتن آنها مطمئن نشویم، نمی‌توانیم توافقی منعقد کنیم.»
محمد مرندی گفت: «برخی از مسائل در مذاکرات وین حل شده است اما برخی دیگر هنوز پابرجاست. هیأت ایران امیدوار است که بزودی توافقی حاصل شود اما همچنان مشکلات مهمی باقی مانده است. وی گفت که ضرب‌الاجل‌هایی را که درباره آنها صحبت می‌شود نادیده گرفتیم و برای ما مهم نیستند.»
اولیانوف: مذاکرات هنوز به زمان نیاز دارد
اما با اینکه مقامات کشورهای مختلف سعی دارند تا از هرگونه ابراز امیدواری یا ناامیدی نسبت به سرنوشت مذاکرات خودداری کنند میخاییل اولیانوف مذاکره کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین شامگاه سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگارانی که در مقابل هتل کوبورگ وین محل برگزاری مذاکرات حضور داشتند گفت: «ما در مرحله پایانی مذاکرات هستیم. اما به زمان بیشتری نیاز داریم ولی نه خیلی زیاد. اگر از من بپرسید، من همچنان خوشبینم و بعداً مشخص خواهد شد که چه کسی درست گفته و چه کسی اشتباه گفت، آیا حق با خوشبین‌هایی مثل من بود و یا حق با آنهایی که شک داشتد و بدبین بودند.»
نماینده روسیه ابراز امیدواری کرد که مذاکرات وین می‌تواند با موفقیت تا آخر فوریه تمام شود و این قابل انجام است.
نظر شما